Zaha Hadid Kartal'ı yeniden planlayacaktı!

02 Nisan 2016 Cumartesi 15:04

Otuz yılı aşkın kariyeriyle 20. yüzyıl sonu ve 21. yüzyıl başının en önemli mimarlarından biri olarak tarihe geçen Zaha Hadid, önceki gün bronşit hastalığı sebebiyle kaldırıldığı Miami'deki hastanede 65 yaşında kalp krizine yenik düşerek hayatını kaybetti. Çin'in Guangzhou kentinden Roma'ya, Glasgow'dan Bakü'ye dek dünyanın her yerinde tasarladığı binalarla kolay kolay silinmeyecek bir iz bırakan Hadid'in ani ölümü mimarlık dünyasını yasa boğdu.

'Başına buyruk mimar'
Hadid tamamlanmış projeleri kadar, henüz bitiremediği ya da sadece plan aşamasında kalan projelerini de dünya mimari tarihine miras bıraktı. Hadid'in ardından, BBC sanat editörü Will Gompertz, "Zaha Hadid, sadece Britanya'nın değil dünyanın en başarılı mimarlarından biriydi ve olağanüstü bir insandı. İki kere Stirling ödülünü kazanması ve Pritzker ödülünü alan ilk kadın mimar olması onu 20 ve 21. yüzyılın en önemli mimarlarından bir tanesi yaptı. Hadid'in içinde bulunduğu dünya erkeklere ait bir dünyaydı. Ama o kendini bu dünyayı değiştirmeye ve kendi gördüğü haliyle şekil vermeye adamıştı. Modern ve fütüristik mimari tarzı, dönemine kadınsılık kattı" yorumunda bulundu. The Guardian'dan Oliver Wainwright ise, Hadid'i "Kıvrımların eşsiz kraliçesi, dalgaların ve dalgalı formların sihirbazı başına buyruk mimar" diyerek tanıttı.

Maleviç'ten ilham aldı
31 Ekim 1950'de Bağdat'ta sanayici bir babanın kızı olarak doğan Zaha Hadid, Katolik okulunda çok kültürlü bir ortamda eğitim aldı. Beyrut Amerikan Universitesi'nde Matematik Bölümü'nü bitirdikten sonra 1972'de Londra'ya gitti. Burada, "İçgüdülerime, en sivri olanlara bile güvenmeyi öğrettiler" diye ifade edeceği türde bir mimarlık eğitimi aldı. Rus avangard sanatından mimarın okulu bitirme projesi de Maleviç'ten ilham alıyordu. 1980'de kendi mimarlık ofisini açan Hadid, 1982-83 yılları arasında Peak Club adlı Hong Kong'daki projesiyle dikkat çekti. 1994'te ise ilk büyük projesini gerçekleştirdi ve Almanya'da Weil am Rhein İtfaye Binası'nı tasarladı. Mimarlık dünyasını etkileyen bu proje itfayecilerin çalışma şartlarına uygun olmadığı için mekan etkinlikler düzenlenen bir yere dönüştü. Hadid'in sonraki projeleri de benzer şekilde etkileyici olmalarına karşın sosyal olarak kullanıma açık olmamakla ve sivri açıklamalarıyla eleştirilecekti. Ancak bu onu dünyanın dört bir yanma iz bırakmaktan alıkoymadı. Hadid 2007'de Avusturya'da Hungerburgbahn Yeni İstasyonlan'nı, 2010'da Roma'da MAXXI Ulusal XXI. Yüzyıl Sanatları Müzesi'ni ve Guangzhou Opera Binası'nı, 2012'de Bakü'de Haydar Aliyev Kültür Merkezi'ni hayata geçirdi. Ardında da çok sayıda proje bıraktı. Bunlardan en önemlileri arasında London Aquatics Centre yer alıyor.

KARTAL'I YENİDEN YARATACAKTI
Hadid'in yapmayı planladığı projeler arasında İstanbul Kartal'ı kapsayan düzenleme de bulunuyordu. İlk kez 2006'da İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından açıklanan proje hakkında belediye, "Zaha Hadid'in hazırladığı Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi, Kartal ve Pendik için geometrik şekillerde oluşan yeni bir mimari ağ ortaya koyuyor. Projeye göre 2 yaka birbirine bağlanacak. Karayolu ve demiryolu bağlantıları ile konut alanlarını birbirine bağlayan yeni bir metropol oluşturuluyor. Yeni bir kimlik oluşturarak bunun var olan alana gömülmesi amaçlanıyor" açıklamasında bulunmuştu. Ancak çevreyi derinden etkileyecek proje yıllar içinde defalarca mahkemeye gitti. Geçtiğimiz yıl iptal kararı alınan proje Kartal Belediyesi'nden aldığımız bilgiye göre İBB tarafından revize edildi. Yeniden görüşülen proje şu an onama sürecinde.

Fisun YALÇINKAYA/Milliyet Gazetesi