Ülke ekonomisinin en önemli sektörlerinin başında gelen inşaat sektörü 2018 yılının ilk 6 ayında ciddi bir sınavdan geçti ve ortaya ilginç sonuçlar çıktı.
2018 yılının ilk aylarından itibaren başlayan ekonomik dalgalanmalar, döviz kurları üzerindeki hareketlilik, siyasi atmosfer ve yatırımcı bazlı bekle-gör eğilimleri inşaat sektörü için oldukça zorlu bir sınav oldu ve sektör temsilcileri adına yeni aksiyonlar alınmasını zorunlu kıldı.
Devlet destekli faiz indirimi başta olmak üzere, konut alımını cazip hale getiren kampanyalar ve şirket içi vade gibi seçeneklerin öne çıktığı ilk 6 ayda konut satışları iyi denebilecek rakamlara ulaşmayı başardı.
Ancak gerek konut alıcısı gerekse de yatırımcılar için en belirgin kriterlerden biri haline gelen “piyasa algısı” ve “piyasa beklentileri” inşaat sektörünün karşısındaki en önemli rakip olarak durmaya devam ediyor. Özellikle son birkaç aydır başta Dolar olmak üzere döviz piyasalarındaki yükseliş inşaat sektöründeki talebi az da olsa etkilemiş durumda.
Peki Dolar ve Euro’daki bu yükseliş konut satışlarını doğrudan etkiledi mi ?
Bu sorunun yanıtını vermek için son 4 yılın verilerini araştırarak dönemsel bazlı bir araştırma yaptık. Özellikle 2015 yılından itibaren ekonomik olarak yeni bir döneme giren ülke ekonomisinde ortaya çıkan rakamlar oldukça dikkat çekici.
2015 Haziran döneminden itibaren yükselişe giren Dolar kuru dikey yönlü seyrini hiç kaybetmemesine rağmen konut satış rakamları da önemli oranlarda artış göstererek inşaat sektörü için umut verici bir veri ortaya koydu.
Konut satış istatistiklerinde aylık bazlı verilere bakıldığında dalgalı bir seyir izlenmiş olsa da yıl sonu kapanış istatistiklerinde konut satışlarında iyi bir başarı sağlandığı görülüyor.
İşte Dönemlere Göre Konut Satış Rakamları ve Dolar Kuru Tablosu
- 2015 Haziran : 110 bin 657 / Dolar Kuru : 2,69
- 2015 Temmuz : 96 bin 589 / Dolar Kuru : 2,77
- 2015 Ağustos : 112 bin 463 / Dolar Kuru : 2,92
- 2016 Haziran : 106 bin 187 / Dolar Kuru : 2,95
- 2016 Temmuz : 81 bin 343 / Dolar Kuru : 3,01
- 2016 Ağustos : 114 bin 751 / Dolar Kuru : 2,95
- 2017 Haziran : 97 bin 579 / Dolar Kuru : 3,52
- 2017 Temmuz : 115 bin 869 / Dolar Kuru : 3,52
- 2017 Ağustos : 120 bin 198 / Dolar Kuru : 3,52
- 2018 Mayıs : 119 bin 655 / Dolar Kuru : 4,59
- 2018 Haziran : 119 bin 413 / Dolar Kuru : 4,57
Konut Satışları ve Dolar İlişkisi İle İlgili Kritikler
- 2018 Haziran ayında son 4 yılın en yüksek konut satış rakamına ulaşırken aynı zamanda yine son 4 yılın en yüksek Dolar kuru gerçekleşti. 2016 Ağustos ayında Dolar 2,95 iken 2017 Ağustos Dolar 3,52 rakamına çıkmasına rağmen konut satış oranı % 5 artış gösterdi.
- 2017 Haziran / Temmuz / Ağustos döneminde Dolar kurunda belirgin değişimler olmazken konut satış rakamları 3 aylık dönemde dikey yönlü bir seyir izledi.
- 2018 Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı ayına göre konut satışlarının yüzde 2,7 oranında artarak 119 bin 655 olurken Dolar kurundaki artış konut satışlarını etkilemedi.
Peki Dolar kurundaki hareketlilik konut satışlarını etkiler mi ?
Dolar ve dövizdeki artışlar her sektörü etkilediği gibi inşaat sektörünü de etkisi altına almayı başarmış olsa da konut satış fiyatlarında yansımış bir tablo henüz ortaya çıkmadı.
İnşaat maliyetlerini doğrudan etkileyen döviz kurlarındaki yükselişin konut fiyatlarına yansıtılması Eylül ve Ekim ayından itibaren kademeli olarak başlayabilir.
Konut satışları bakımından inşaat sektörünün en zor ayı olan Temmuz’da bir fiyat artışı zaten beklenemezdi.
Konut Satışları Artar mı Azalır mı ?
Konut satışlarına doğrudan etki eden; nüfus artışı, göç, evlenme ve boşanma oranları gibi ana faktörlerdeki artış devam ettiği sürece “konut talebi” de var olmaya devam edecektir.
Ancak konut alıcıları cephesinden bakıldığında ortaya çıkan konut alım talebinin değerlendirilmesi için ekonomik istikrarın ve satın alma gücünün korunması büyük rol oynuyor.
Konut yatırımcısı içinde durum pek farklı değil. Benzer beklentilere sahip olan konut alıcısı ve yatırımcısının bu denli ortak refleks göstermesinin ana nedenleri aynı.
Konut alımı konusunda kararlı olanlar inşaat sektörünü ayakta tutan en önemli dinamik olmuştur her zaman.
Gelinen son noktada durumun özeti ise; konut alıcılarının bir kısmı fiyatların daha cazip olacağı ortamı kollarken, diğer bir kısmı ise konut alma isteğini kısa vadeli olarak ertelemeyi seçiyor.
Sektöre duyulan güven ve gayrimenkulün halen daha en güvenilir yatırım aracı olması da inşaat sektörünü diri tutan faktörlerden biri olarak karşımızda duruyor.
İşte tam bu yüzden Eylül ve Ekim 2018 dönemi itibariyle sektörde yeni bir hareketlilik başlaması bekleniyor. Umarız bu tespitlerimiz ve öngörülerimiz satış rakamları tarafından desteklenir ve inşaat sektörü büyümesini sürdürür.
Utku ÇALIŞKAN
utku@emlaksayfasi.com.tr