Emlakçıların alacağı komisyon bedeli düşüyor!

13 Kasım 2017 Pazartesi 10:57

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı emlakçıların satış ve kiralamalarda alacağı komisyonları düşürmeye hazırlanıyor. Bakanlığın üzerinde çalıştığı taslak mevcut haliyle kabul edilirse emlakçılar alım-satımda satış bedelinin yüzde 3'ünden, kiralamada ise 1 aylık kiradan fazla ücret talep edemeyecek. Yeni taslağa göre vatandaşın cebinden ev alıp kiralarken daha az para çıkacak.

90 BİN OFİS YASAL DEĞİL
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, asıl sorunun illegal çalışanlar olduğunu söylüyor. İstanbul'da kayıtlı 10 bin emlak ofisi olduğunu ama toplamda 100 bini aşkın ofis bulunduğunu belirten Aşa, "Kapıcı, bakkal hepsi emlakcı. Bu kişiler hem kayıtdışı ekonomi yaratıyor, hem de vatandaşı kandırıyor. Taslakta taşınmaz ticareti yetki belgesiz yapılamayacak deniyor ama gerçekçi bir yaptırım yok" diyor. Emlakçıda satış personeli olarak çalışabilmek için emlak ve emlak yönetimine ilişkin ön lisans veya lisans diploması gerekecek. Diploması olmayanların ise mesleki yeterlilik belgesine sahip olması istenecek. Ancak henüz böyle bir setifika altyapısı bulunmadığı da belirtiliyor.

ADIYAMAN İLE İSTANBUL AYNI OLMAZ!
Alışveriş merkezlerine danışmanlık veren Alkaş Yönetim Kurulu Başkanı Avi Alkaş da taslağın açıklanan şekli ile çıkması durumunda zaten zor durumda olan perakende sektörünün daha da zorlanacağını söylüyor. Alışveriş merkezlerinde komisyonların işin ticari boyutuna göre değiştiğini belirten Alkaş, "Bu tür kısıtlamalar doğru değil. Adıyaman ve Van'da bir ticari birim kiralamak ile İstanbul'da kiralamak aynı iş değil. Alınan komisyon işin büyüklüğüne zorluğuna ve koşullara göre belirlenmeli" diyor.

KOMİSYON BİLMECESİ
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı emlakçıların alacağı komisyonların düşeceğini açıkladı. Taslak bu haliyle yasalaşırsa emlakçılar alımsatımda satış bedelinin yüzde 3'ünden, kiralamada ise 1 aylık kiradan fazla ücret talep edemeyecek. Yeni taslağa göre vatandaşın cebinden ev alırken kiralarken daha az para çıkacak.

Emlak komisyonlarına düzenleme geliyor. Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci geçtiğimiz haftalarda Taşınmaz Ticareti Yönetmelik Taslağı'na ilişkin yazılı açıklama yaptı. Yönetmelik taslağına son şeklinin gelecek görüşler doğrultusunda verileceğini belirten Tüfenkci, emlak alım satımındaki komisyonun satış bedelinin yüzde 3'ünü geçmeyeceğini, kiralamada ise bir aylık tutardan fazla olmayacağını söyledi. Peki mevcutta durum nasıl? Bünyesinde 1.500 kurumsal gayrimenkul danışmanı barındıran Coldvvell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş'in verdiği bilgiye göre bir gayrimenkulun satışında emlakçıya satıcı ve alıcı ayrı ayrı yüzde 3 komisyon ödüyor. Buna bir de KDV ilave ediliyor. Kiralamada ise yıllık kira bedelinin yüzde 12'si talep ediliyor. Taslak yasalaşırsa hizmet bedelleri ciddi ölçüde düşecek. Vatandaş ev alırken, satarken, ya da ev kiralarken daha uygun bedel ödeyecek. Emlak danışmaları ise taslağın yasalaşması halinde özellikle kurumsal firmaların kepenk indirmek zorunda kalacağını söylüyor.

OFİSLER AYAKTA KALAMAZ
Taş, emlak ofislerinin yaşayacağı gelir kaybını örneklerle şöyle açıklıyor: "Şu an 500 bin TLlik bir evin satışında emlakçıya satıcı KDV dahil 17 bin 700 TL ödüyor. Alıcı da aynı rakamı ödüyor. Toplamda rakam 35 bin 400 TL. Emlakçı elde ettiği bu paramn yüzde 20'sini kurumlar vergisi olarak yine devlete ödüyor. Satışların yüzde 75'inde alıcıyı ayrı, satıcıyı ayrı emlakçılar temsil ettiği için rakamı aslında 15 bin TL artı KDV olarak düşünmek daha doğru olur. Bu anlamda 500 bin TL'lik ev bizim aracılığımızla satıldığında, bunun yüzde 9'u isim hakkı olarak asıl markaya ödeniyor. Bu da 1.350 TL. Geriye 13 bin 650 TL kalıyor. Bunun yarısını ofis, yansım da emlak danışmanı alıyor. Yani emlak danışmanı bir satıştan aslında 6 bin 825 lira kazanıyor ve yılda ortalama 3 satış yapıyor. Yani şu anda yıllık kazancı ortalama 18 bin 500 lira. Taslağa göre örneklediğimiz kazanç en iyi ihtimalle yarıya düşürüldüğünde ofisin işletme maliyetleri, danışmanın pazarlama ve tanıtım maliyetleri direkt kesilmiş olacak. Bu rakamlar nitelikli insanların sektörden çıkması sonucunu doğurur. Emlak ofisleri, master franschiseları kapatır, nitelikli danışmanlar da bu işi bırakır ve durum neredeyse sektörün yok olmasına kadar gider."

KİRA GELİRİ DE DÜŞÜYOR
Halihazırda yıllık 30 bin TL'ye kiralanan bir gayrimenkulde emlak danışmanına, yıllık kiralama bedelinin yüzde 12'si değerinde ödeme yapıldığını ve bunun da 3 bin 600 lira olduğunu belirten Taş, "Bu rakam aylık kiranın da yüzde 1.44'üne denk geliyor. Taslakta ise emlak danışmanına bir aylık kira bedeli ödenmesi şart koşuluyor. Bu da yıllık 30 bin TL'lik bir kiralama için 2 bin 500 TL anlamına geliyor. Alıcı ve satıcı ayrı ise bu kazançta ikiye bölünür, 1.250TL'ye düşer. 625 lira ofise, çeyrek kira 625 lira emlak danışmanına kalmış oluyor. Bu durumda gayrimenkul danışmanı burayı kiralamaktan veya başka bir emlak firmasına portföyü paylaşmaktan vazgeçecektir. Bu da kiralama sürelerinde gecikmelere sebep olur" diyor. Marka zincirine kayıtlı olmayan ofislerde ise tablo farklı. Markalara isim hakkı ödemeyen ofislerin giderlerinin marka ofislere kıyasla yaklaşık yüzde 30 daha az olduğu belirtiliyor. Kimi emlak ofisi çalışanları da komisyon oranında piyasa koşullarına göre pazarlık yaptıklarını söylüyor.

KALİFİYE ELEMAN KALMAZ
Era Gayrimenkul Türkiye Genel Müdürü Özhan Atalay, yüzde 6 altında bir oranın ofislerin ayakta kalması için yeterli olmayacağını belirtiyor ve şunları söylüyor; "Bu taslak sektöre nitelikli insan katayım derken aslında nitelikli iş yapanları zor sokuyor. Türkiye'de yaklaşık kurumsal çalışan 30 bin emlak danışmanı var. O kişiler 3 ayda, 6 ayda yaptıkları satışla ayakta kalmaya çalışırken, bu taslaktaki rakamlarla çalışması mümkün değil. Düzenleme bu haliyle hayata geçerse, kalifiye, eğitimli danışmanlar sektörden çıkmak zorunda kalır. İşimiz kolay kazanç gibi görünüyor. Bir alıcı 'bana evi gösterdi şu kadar kazandı' diyor. Oysa bilmiyor ki o evi gösterdiğimiz belki de 100'üncü kişi."

Gülistan Alagöz / Hürriyet Gazetesi